Verantwoording.
1. Werkwijze
De hier opgeroepen vragen worden in de vorm van pilot-essays uitgewerkt. Deze essays vormen de basis voor een uitgebreider werk dat in voorbereiding is. De achterliggende gedachte bij deze werkwijze: een voor zo veel mogelijk geïnteresseerden leesbaar, begrijpelijk en toegankelijk verhaal naast een wat meer gedetailleerd werk voor ‘specialisten’ (‘Notes on the Subversion by Logic‘).
2. Bias ..
Ook dit is een selectief verhaal. Waarnemen, denken en schrijven doe je binnen een context. En door deze contextgebondenheid is ook ‘bias‘ voor altijd & eeuwig verbonden met wat je naar buiten brengt, met wat je communiceert.
Zodra je iets bedenkt, leest en/of schrijft, sluit je jezelf op in een frame. In een denkbeeldig hokje. Dat is de beperking van gebruik van het woord en inherent aan de ratio (taal). Een forse complicerende factor voor de communicerende & reflecterende mens. Met een wellicht onfortuinlijke afslag: Hamartia
Deze bias heeft daarmee verbonden nog een andere, onvermijdelijke kant. Omdat de context van de ander natuurlijk anders is, is het verre van vanzelfsprekend dat wat je wenst te communiceren voor een ander ook meteen duidelijk is. Voor dat probleem bestaat maar één remedie: je zo goed als mogelijk inleven in de wereld van die ander. En je daarbij steeds opnieuw afvragen wat dit voor jouw verhaal betekent. Zoals de Chesire Cat in Alice in Wonderland je eigen oordeel relativeren.
[Wat zou het mooi zijn om de wereld eens te mogen aanschouwen en beleven als haan of als kat. Of alleen al met haan Matthias of huisgenoot CatMax te mogen communiceren om zo te leren wat ie ervaart en -heel misschien- denkt ..]
Voor ons mensen is één ding zeker: er is maar één manier om deze ‘biasfuik’ te ontlopen: onder alle omstandigheden en continu waakzaam, alert en kritisch blijven. Oftewel altijd blijven proberen óver jouw schutting heen te kijken. Met een open blik, zodat je niet verstrikt raakt in de fuik van het hokjesdenken, die je onvermijdelijk zal vervreemden van de Werkelijkheid (Natuur).
En dat kan alleen in een open sfeer. Immers, dat is precies wat het betrouwbare wetenschappelijke discours onderscheidt van complotdenken en pseudo-wetenschap: een compromisloze openheid die op geen enkele wijze een kritisch geluid overstemt, onderdrukt of elimineert..
De grootste vergissing die je in je leven kunt begaan, is het muilkorven van de kritische geesten die je omringen.
Voor wie hiervan niet overtuigd is, volge dit project. Gaandeweg zal duidelijk worden wat ik bedoel. En hiermee zal ook weer duidelijk zijn dat mijn verhaal zoals ik het in dit project uiteenzet, ook niets meer kan zijn dan mijn eigen interpretatie. Een excentrische visie op de werkelijkheid zoals ik deze ervaar.
3. Bronnen ..
Ik vermeld in dit project ter zake doende bronnen als deze ter verduidelijking iets kunnen toevoegen. Waar mogelijk inclusief bronvermeldingen. Het zal ook duidelijk zijn dat het voorgaande betekent dat niet alles wat ooit is gepubliceerd door mij kan zijn gezien. Laat staan ook maar gelezen of zelfs begrepen. Dat is onmogelijk. Er zullen altijd open einden blijven en altijd weer nieuwe ontdekkingen en inzichten volgen. Voor zover in dit kader passend, neem ik deze graag op in dit project. Daarom zijn inhoudelijke aanvullingen en kritische noten altijd welkom.
Daarbij maak ik (als generalist) ook veel gebruik van ‘secundaire overzichtsbronnen’. Diepgaande studie van álle relevante, primaire teksten is voor een specialist -op een beperkt terrein- misschien nog wel haalbaar, voor gewone mensen is, in het kader van een overzichtsstudie (als in dit project), een uitputtende bestudering van oorspronkelijke bronnen niet weg gelegd.
4. Vertaling ..
De aandachtige lezer zal zijn opgevallen dat links onder in het scherm een vertaalmodule geïnstalleerd is (het wereldbolletje). Daarmee kan de tekst integraal worden omgezet in het Engels, Frans, Duits, Spaans of Italiaans.
Maar bedenk wel dat het hier een mechanische vertaling betreft (Google translation) waarmee nuances die ik heb geprobeerd in de tekst op te nemen, wellicht kunnen zijn weg gevallen. Houd er daarom rekening mee dat mijn boodschap dan misschien niet met alle aangebrachte nuancering zou kunnen overkomen.
5. Nieuw?
Verwacht in dit project niet iets wezenlijk nieuws te vinden. Die kans lijkt mij -zeker voor specialisten- zeer gering. Ruim een halve eeuw onderzoek op allerlei verschillende terreinen heeft mij geleerd dat eigenlijk bijna alles wat ik schrijf al eens eerder is (uit)gevonden.
Bestaande, voor mij toegankelijke en in dit kader relevante kennis wordt in een door mij gekozen verband, volgorde en historische context geplaatst met als doel deze voor zo veel mogelijk mensen begrijpelijk te maken.
Daarbij zal hopelijk ook duidelijk worden dat verbanden mij weer zijn opgelegd door beperkingen met betrekking tot die toegankelijkheid en andere, persoonlijke factoren.
6. En is het verhaal dan af?
Nee. Het is een doorlopend project dat mij sinds de jaren ’70 bezig houdt. Niet in de laatste plaats doordat in de loop van al die tijd regelmatig ontdekkingen zijn gedaan en publicaties zijn verschenen die de ideeën, neergelegd in mijn doctoraal scripties, ondersteunen.
En dat zal zo door gaan. Het wachten is op het academische ‘paper’ waarin, naast natuurlijke selectie (Darwin), natuurlijke uitsluiting wordt benoemd en logisch gefundeerd als oer-these (‘primary’, PSE, 1973).
Zoals Thomas Hertog -met Stephen Hawking– in zijn nieuwste boek(1) beschrijft: een allesomvattende Theorie van Alles – de Heilige Graal van de westerse wetenschap- is voor ons mensen onbereikbaar. Die zal, net als elke andere wetenschappelijke theorie, voor ons mensen altijd een ‘niet-laatste theorie’ blijven.
7. Mijn grootste uitdaging: iedereen zou dit moeten kunnen volgen (want, het is eigenlijk zo símpel ..).
Het hier gepresenteerde ‘verhaal’ heeft niet de pretentie een academische studie te zijn zoals dat in het alledaagse wetenschappelijke discours gangbaar is. Dáár gaat het doorgaans om onderzoek, uitgevoerd door (en gericht op) specialisten die een diepgaande en uitputtende studie op een bepaald, nauw omschreven deelgebied verrichten. Halverwege de jaren ‘80 heb ik mijn pogingen om aansluiting te vinden bij het wetenschappelijke discours opgegeven. Niet alleen door tijdgebrek als later duidelijk werd. Maar, zoals mij enkele jaren geleden bleek, ook omdat het materialistische frame, dat we nu ook wel physicalistisch noemen, destijds te eng bleek om er met mijn ideeën mee verder te komen.
Het accent ligt op deze website op de leesbaarheid, toegankelijkheid en begrijpelijkheid voor geïnteresseerde ‘leken‘. Dus gericht op niet specialisten, die ik hier maar even ‘gewone mensen’ noem.
NB. De eerder genoemde pilot-essays kun je bereiken via de link in de rubriek Bronnen. Voor de wetenschappelijke onderbouwing, verantwoording en grotere diepgang verwijs ik in deze essays naar meer gedetailleerde, specialistische publicaties.
(1) .. Het ontstaan van de tijd, mijn reis met Stephen Hawking voorbij de oerknal, 2023
HCJ studied Ecology, Microbiology & Systems Theory at VU Amsterdam