Tales from the 🐇🕳 .. – Matthias’ valkuil

De wereld is de werkelijkheid niet

Soms denken we dat wat we zien, alles is wat er is. Maar klopt dat wel?

In deze tekst (mei 2025) leg ik uit dat wat wij ‘de wereld‘ noemen, eigenlijk maar een klein deel is van wat we zien en van wat echt bestaat.

Dit idee vloeit voort uit een ervaring waar we allemaal bekend mee zijn: uitsluiting door selectie. Selectie en uitsluiting (exclusie) horen bij elkaar als de twee zijden van een muntstuk. En als je die eenheid ‘doorziet’ wordt alles ineens een stuk gemakkelijker te begrijpen. Terwijl het juist veel ingewikkelder wordt een geheel te zien als je die andere kant negeert. Je verliest dan makkelijk natuurlijke verbanden uit het oog. Jouw wereld valt dan uiteen in geïsoleerde fragmenten (die we tegenwoordig ook wel ‘bubbels‘ noemen).

Dat inzicht vertaal ik -met een systeem-theoretische onderbouwing- in het Principe van Systematische Uitsluiting (PSE).

ChatGPT: inteelt in de Cloud .. (oftewel: SbL)? 🚧

🚧 [Work in Progress]

Hoe komt het dat wij mensen de Natuur om ons heen zo harmonieus ervaren? En waar komt al die ellende die we daarnaast ervaren dan vandaan?

Een beknopte intro (van FB, 7-11-2023):

uitwerking volgt ..

Boek: “On the Origin of Time” – Thomas Hertog

🤓 22 juli 2023: over ‘Het ontstaan van de tijd. Mijn reis met Stephen Hawking voorbij de oerknal’ van Thomas Hertog (maart 2023)

‘Flabbergasted ‘ was ik na lezing van dit boek..
Ik gebruik dat woord eigenlijk nooit, maar het is hier het enig toepasselijke.
Een fascinerend, magistraal geschreven en baanbrekend boek met een belangrijke boodschap voor de hele academische wereld.
Enigszins lastig te lezen misschien voor wie niet een beetje bekend is met de ontwikkelingen in de moderne natuurkunde en (quantum)kosmologie.

Hertogs reis loopt parallel met wat ik probeer te verwoorden in dit project (RRP). Vanuit ©PSE (ex post facto redenering, Darwin’s these, emergentie), AdS-ruimte, geen-grenshypothese, M-theorie (systeem/ randsysteem), top-down vs bottom-up (Survivorship bias), Goden-/ wormperspectief (Ceteris paribus), dualiteit (PSE, huis&bewoner), vrijheid (lokale integriteit), wereldvervreemding (Hanna Arendt, logische subversie), etc. etc..

Hertog blijft -natuurlijk- binnen het academisch frame. Hij kan als wetenschapper ook moeilijk anders maar mist -of ontloopt?- m.i. daarmee misschien uiteindelijk toch nog een ‘dimensie’: de diepere essentie die -denk ik- in zijn boek wél wordt gesuggereerd door Lemaître. T.w. de finale mystieke kant van de medaille die ook door Plato, Kant, Schopenhauer, Wittgenstein, Kastrup e.v.a. wordt benoemd (en m.i. ook de essentie is van die ‘niet-laatste theorie’).

Als Hertog bij zijn ’reis’ ook nog Prigogine’s werk (over symmetriebreking, bifurcatie, chaostheorie), Kastrups idealisme en Kants metafysica (metawetten, cf. ©holoscript) zou betrekken dan zou deze ‘schets’ van de ‘niet-laatste theorie van Stephen Hawking’ wellicht nog completer worden..

Opmerking

Holoscript is mijn –ik weet geen beter, kort woord– benaming voor Kant’s interpretatie van het instrumentarium dat wij mensen ‘gedoemd zijn’ te gebruiken om de ‘world out there’ te beschrijven. Te weten: een cognitief, multi-dimensionaal raamwerk dat de rationele mens construéért om die Werkelijkheid daarbuiten (noumenale wereld, ‘world at large’) bij benadering, maar nimmer volledig, te kúnnen begrijpen en te beschrijven. Diep verborgen in ónze ‘realiteit’, maar ooit bewust vanuit ‘het niets’ geconstrueerd: een holo-cryptisch, kunstmatig bouwwerk. Te vergelijken met idee van het Dashboard van Bernardo Kastrup, de VR-headset van Donald Hoffman en de voorstelling in Plato’s grot (i.e. een ‘screen of perception‘).

Perspectief: de kat van Carroll ..

1. Het is maar hoe je het bekijkt: de Chesire Cat in ‘Alice’s Adventures in Wonderland‘ [1, p.76] vindt dat ie gek is, want .. 😳

Of zijn het nu juist de hónden die gek zijn? 🤔 Tja ..

Je perspectief -oftewel ‘frame‘, omgeving- is bepalend voor wat je ‘ziet’ en ‘hóe je het ziet’ ..

Lewis Carroll: .. ‘ Alice didn’t think that proved it at all; however, she went on “And how do you know that you’re mad?” “To begin with,” said the Cat, “a dog’s not mad. You grant that?” “I suppose so,” said Alice. “Well, then,” the Cat went on, “you see, a dog growls when it’s angry, and wags its tail when it’s pleased. Now I growl when I’m pleased, and wag my tail when I’m angry. Therefore I’m mad.” .. ‘

Maar ook Alice ervaart de kat vanuit haar eigen wereld: een grijns zonder lijf ..

2. Wie heeft er gelijk?

Omstandigheden maken de kat vals — *Omstandigheden* maken de kat ‘gek’. Of *vals* ..

3. En, .. 👉 de “deug-niet” deugt dus eigenlijk wél. Want hij ‘vindt‘ dat in zijn geheugen. En in die eigen, gesloten wereld –zijn geheugen- klopt dat natuurlijk ook! Maar het is daarmee ook alleen zijn beperkte waarheid / werkelijkheid ..

Vroeger vonden we iemand die op straat ‘in zichzelf’ liep te praten, gek. Nu bijna iedereen ‘oortjes’ heeft, weten we wel beter. Wat is gek?
Als je doof bent voor de muziek, dan verklaar je diegenen die er op dansen voor gek. ”Die Tanzenden wurden für verrückt gehalten von denjenigen, die die Musik nicht hören konnten.” (Friedrich Wilhelm Nietzsche)

[1] Lewis Carroll, (1865), Alice’s Adventures in Wonderland, Penguin Popular Classics

👉Disney’s interpretatie van “Alice’s Adventures in Wonderland” & “Through the Looking-Glass” (1951)

Matthias’ valkuil: Hamartia ..

De woord-kunstenaar Anton Koolhaas schetst op geniale wijze het onlosmakelijke verband tussen selectie en uitsluiting en -bijna tussen neus en lippen door- de complicaties die ontstaan zodra je gaat ‘analyseren‘. Of, zoals voor de mens geldt, begint na te dénken.

Wat doet dat denken met de natuur??

..”De oude haan Matthias was gestorven. Hij was slachtoffer geworden van zijn gewoonte om ’s middags, wanneer de zon op de weg stond, voorzichtig van het erf af te stappen en dan vlak bij het hek in een kuil, midden in de weg, waar wat zand in lag, in de zon te gaan zitten doezelen.

Met grote nauwgezetheid werd dit slaapje echter des middags om een uur of vier onderbroken. Op dat uur kwam een auto met melkbussen over de weg en de oude Matthias moest dan verschrikt opspringen en naar het erf rennen.
Wanneer de auto dan een tijdje voorbij was, keerde hij behoedzaam terug.

Maar op de dag van zijn sterven was het anders gelopen. De oude Matthias had toen namelijk gedacht, toen hij de melkauto hoorde naderen: iedere keer spring ik op en snel ik weg en nog nooit is er iets gebeurd. Ik kan dus even wel zo blijven zitten.
Hij werd onmiddellijk het slachtoffer van deze redenering, want terwijl Matthias genoeglijk bleef zitten, reed de auto eerst met een voor- en toen net een achterwiel over hem heen.”..

Uit een bundel van Anton Koolhaas (cursief van mij)

Ga verder in het Menu met The Rooster Riddle project > Blog: Tales from the 🐇🕳 ..

Of met Inleiding of Bio & Verantwoording

Of Contexten (actuele zaken)